Κωνσταντίνος Καραβίδας

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας υπήρξε ένας σπουδαίος διανοητής του Αγροτικού ζητήματος, το οποίον βέβαια δεν είναι μόδα της εποχής. Μελέτησε συστηματικά τα προβλήματα του Αγροτικού χώρου κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και οι διαπιστώσεις του παραμένουν στην ουσία τους διαχρονικές. Για τους μελετητές του έργου του, είναι πολύ εύκολο να βρούν σαφείς αναφορές και στη σημερινή κατάσταση, τα αδιέξοδα και τις προκλήσεις για το μέλλον. Ενδιαφέρουσες πληροφορίες περί του ανδρός μπορείτε να δείτε εδώ:


http://www.ascsa.edu.gr/index.php/archives/konstantinos-d-karavidas-finding-aid

Προσωπικά είχα την εξαιρετική εύνοια της τύχης να πάρω μια γεύση από ένα βιβλίο που έπεσε τυχαία στα χέρια μου: Αγροτικά, Μελέτη συγκριτική, Εκδοση Αγροτικής Τράπεζας. Για την ακρίβεια το βιβλίο ήταν στο αρχείο κάποιου, το είχαν για πέταμα και το γλίτωσε ένας καλός φίλος...

Κέντρο της σκέψης του είναι η διατήρηση των αρχών της κοινοτικής οργάνωσης - του κοινοτισμού. Κάποιο απόσπασμα που θεωρώ άξιο αναφοράς:

"Σύντομα λέγω εδώ ότι ο Κοινοτισμός, είνε ολοκληρωτική συνθετική αντίληψις της ζωής, είνε βίωσις - περιέχει συνεπώς βάσεις οικονομικής αναπλάσεως και στοιχεία πολιτισμού, επαληθευμένα από την Ιστορία μας και αναζωογονούμενα από την ανάγκη των καιρών σήμερα, ως το πιο ζωτικό αίτημα: Χωρίς να κλωνίζωμε την ατομική ιδιοκτησία και το ιερό όραμα της ανθρωπίνης προσωπικότητος - ζητάμε να βγάλωμε απ' την αναρχία και να τάξωμε και τις δύο αυτές τεράστιες δυνάμεις μέσα στην ιεραρχημένην κοινοτική ομάδα, η οποία εξευμενίζει και εξυψώνει την προσωπικότητα του ατόμου και γονιμοποιεί κοινωνικώς την ιδιοκτησία και ζητάμε πρακτικώς, να οργανώσωμε το χωρικό και μικροαστικό κεφάλαιο απάνω στην προσωπική ομαδική εκμετάλευση των στοιχείων του τοπικού μας πλούτου, τα οποία ακριβώς προσφέρονται στους κοινοτικούς θεσμούς,..."

Κατά τη γνώμη μου, και το πρόβλημα των αγροτών, μπορεί να ερμηνευτεί στο ευρύτερο πλαίσιο της σκέψης Κων. Καραβίδα. Όπως χαρακτηριστικά προλογίζει ο Νίκος Μουζέλης στο συγκεκριμένο βιβλίο:

" Γι' αυτόν, η προκοπή στη χώρα μας ποτέ δε θάρθει με το να προσπαθούμε να μιμηθούμε και ν' ακολουθήσουμε τη δυτική εξελικτική τροχιά. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας τακτικής θα ήταν η οικονομική αναρχία, η άκρατη εκμετάλευση, η πολιτική ασυδοσία και η τελειωτική καρταστροφή των ζωντανών στοιχείων του πολιτισμού μας".

Η κρίση φουντώνει για τα καλά. Πολλά ταμπού καταρρέουν, πολλές ορθοδοξίες αμφισβητούνται, στρατηγικές πολιτικές στοχεύσεις τίθενται "εν αμφιβόλω".

Και να φανταστείτε ότι το βιβλίο γράφτηκε το 1931...

Οι γυναίκες των ποιητών

Από τον μεγάλο Σάρλ Μπωντλαίρ - Συμβουλαί προς τους νέους λογοτέχνας*:


" Εάν θελήσω να λάβω υπ' όψη το νόμο των αντιθέσεων που διέπει τον ψυχικό και τον υλικό κόσμο, είμαι υποχρεωμένος να κατατάξω στην κατηγορία των επικινδύνων γυναικών για τους ανθρώπους των γραμμάτων την τίμια γυναίκα, τη σχολαστική και την ηθοποιό.

Την τίμια γιατί κατ' ανάγκην ανήκει σε δύο άντρες και γιατί είναι μέτρια τροφή για τη δεσποτική τροφή του ποιητού - τη σχολαστική γιατί είναι αποτυχημένος άντρας - την ηθοποιό γιατί είναι πασαλειμμένη φιλολογία και μιλάει μάγκικα - εν ολίγοις διότι δεν πρόκειται για γυναίκα με όλη τη σημασία της λέξεως, αφού το κοινό είναι γι αυτήν πολυτιμότερο πράγμα από τον έρωτα....

...Είναι, επειδή όλοι οι αληθινοί συγγραφείς απεχθάνονται ενίοτε τη λογοτεχνία, που δεν παραδέχομαι γι' αυτούς - ψυχές ελεύθερες κι υπερήφανες, κουρασμένες διάνοιες που πάντα έχουν ανάγκη από ανάπαυση την έβδομη ημέρα - παρά μόνο δύο κατηγορίες γυναικών, τις κοινές και τις κουτές. Τον έρωτα ή το νοικοκυριό.

Αδέλφια, είναι άραγε ανάγκη να εξηγήσω γιατί;"

Αφού δε χρειάζεται να εξηγήσει ο μέγας Μπωντλαίρ... τι να πούμε εμείς;;

* Κείμενα για την τέχνη - Εκδόσεις Νεφέλη - Βιβλιοθήκη της Τέχνης

Αττική - Πρώτα ο άνθρωπος!!

Η φωτό από τον Υμηττό

Από τούτη εδώ τη γωνίτσα, είχα πολλές φορές καταγγείλει ενώνοντας τη φωνή μου με πολλές άλλες, την εγκληματική πολιτική της κυβέρνησης Καραμανλή απέναντι στο περιβάλλον και ειδικά στην Αττική. Θυμόμαστε όλοι τον κουφό Υπουργό, που άκουγε βέβαια τις εντολές των εργολάβων... για ισοπέδωση τσιμεντοποίηση και οικοπεδοποίηση.

Με την νέα κυβέρνηση, μπορούμε πια να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο..

Η αρχή έγινε με τη δημιουργία Υπουργείου Περιβάλλοντος. Στη συνέχεια είχαμε την οριστική ακύρωση των φαραωνικών έργων για την επέκταση της πόλης, τους νέους αυτοκινητόδρομους και την ισοπέδωση του Υμηττού. Πρόσφατα ορίσθηκε ο νέος επικεφαλής του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας. Πρόκειται για τον καθηγητή του ΕΜΠ, Γιάννη Πολύζο, γνωστό για τις φιλο - περιβαλλοντικές απόψεις του, τον πολυετή αγώνα του και τη συστράτευσή του σε πλήθος πρωτοβουλιών, που αντιτάχθηκαν στα σχέδια των εργολάβων - ΝΔ.

Το μέλλον όλων είναι στην πόλη. Ζούμε σ' αυτή, την αγαπάμε, πρέπει να την αναβαθμίσουμε. Το ύπαιθρο της Αττικής ας το αφήσουμε ήσυχο, στους ελαιώνες, στους αμπελώνες και στους πευκώνες..

Δείτε τις απόψεις Πολύζου σε σχετικό ρεπορτάζ από τα σημερινά ΝΕΑ:

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4555559

Auf Wiedersehen

Επειδή οι Γερμαναράδες μας τα έχουνε πρήξει δε θα αργήσουμε να τους το πούμε:

Auf Wiedersehen, Άι Σιχτίρ!! Πάμε γι' αλλού!!

Και τώρα,... ο λογαριασμός.. - Μέρος Γ

Κλείνω με μια γλυκόπικρη αίσθηση ικανοποίησης, γιατί δυστυχώς ήμουν κι' εγώ ένας από τους ελάχιστους που είχαν αντιληφθεί τι παιζότανε τόσα χρόνια. Έγραφα το Νοέμβριο του 2005:


Ο Σημίτης ήταν όντως το 96 σημείο των καιρών. Κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού, μείωση επιτοκίων, απελευθέρωση αγορών, χρηματιστηριακή φούσκα.

• Η άνοδός του στηρίχτηκε στο κρατικοδίαιτο Πασοκ, που έβλεπε στο πρόσωπό του την εγγύηση παραμονής στην εξουσία. Σε μια εξουσία όμως διαφορετική. Με αρκετή διαπλοκή, καλές σχέσεις με τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα και πάρα πολλές δυνατότητες..

• Η πολιτική του ήταν από την αρχή αντιλαϊκή. Δε θα μπορούσε να ήταν και διαφορετικά εξ΄ άλλου, σε ένα τέτοιο διεθνές πλαίσιο. Η χρηματιστηριακή φούσκα, η πτώση των επιτοκίων, έκαναν εκλυστική την πολιτική Σημίτη στα μεσαία στρώματα των αστικών κέντρων. Το αποτέλεσμα; Το Πασοκ από κόμμα των μη προνομιούχων έγινε κόμμα αγοράς ή και κόμμα χρηματιστήριου. Η οικονομία δυστυχώς ήταν ΤΡΑΒΕΣΤΙ!! Βλέπουμε σήμερα πως το έλλειμμα μπορεί να είναι ταυτόχρονα 3,6%, 4,5% ή 6,8%. Εξαρτάται από τις σχέσεις με την νομενκλατούρα των Βρυξελλών, τον οίστρο της ΕΚΤ, τις ορέξεις των investment bankers. Η Ελλάδα πριν την ένταξη στην ΟΝΕ, ήταν ο παράδεισος των διαφόρων τρωκτικών: consultants, τραπεζίτες και λογείς παρατρεχάμενοι. Φαγοπότι με επιδόρπιο την ωραιοποίηση των Δημοσίων λογιστικών.

• Το παραμύθι του εκσυγχρονισμού έληξε με την ένταξη στο Ευρώ. Τα προβλήματα επέστρεψαν από την άλλη πόρτα: οι συμφωνίες κυρίων για το πάγωμα των αυξήσεων τέλειωσαν. Η ακρίβεια θέριεψε. Η διεθνής φούσκα έσκασε, το χαμόγελο της Τζοκόντα (Παπαντωνίου) πάγωσε.

Η διεθνής φούσκα έσκασε λοιπόν και η Ελλαδίτσα, βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Τα δημοσιεύματα είναι πολλά. Στα Νέα έχουμε σειρά άρθρων που αναλύουν την αδυναμία παραμονής μας στο ευρώ, και μάλιστα από τους πρωτοκλασάτους Π. Καψή και Γ. Παπαχρήστο. Οι Financial Times λένε σήμερα ότι μας μένουν 2 - 3 χρόνια, και όσο πιο γρήγορα την κάνουμε τόσο το καλύτερο (Why Greece will have to leave the eurozone).

Ούτε λόγος να γίνεται βέβαια για τις ολέθριες συνέπειες από την παραμονή στην εξουσία επί 5,5 έτη της χειρότερης κυβέρνησης που γνώρισε ο τόπος. Αυτά τα έχουμε πει. Πρέπει όμως να αναλύουμε πάντα τα βαθύτερα αίτια, η ιστορία ξεκίνησε από νωρίτερα...

Η σημερινή κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - Παπανδρέου, έχει όλες τις προϋποθέσεις να διαχειριστεί την κατάσταση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το έργο είναι δύσκολο, στηρίζουμε κριτικά και με αγωνιστική επαγρύπνηση.

Η χώρα δε μπορεί να γίνει επαρχία της Γερμανίας, ούτε οι Υπουργοί της κυβέρνησής της υποχείρια των μανδαρίνων του Ευρωπαϊκού κέντρου. Απαιτούνται διεθνείς πρωτοβουλίες που θα αναδείξουν τη διεθνή υπόσταση του ελληνικού ζητήματος (δε φταίει μόνο η Ελλάδα αλλά και οι αρχιτέκτονες του σύγχρονου συστήματος), δεν έχει πρόβλημα μόνο η ελλειματική Ελλάδα αλλά και η πλεονασματική Γερμανία.

Σε κάθε περίπτωση μας περιμένουν δύσκολες μέρες...

Και τώρα,... ο λογαριασμός.. - Μέρος Β

Η είσοδός μας στην ΟΝΕ, συνοδεύτηκε - υποστηρίχθηκε από:

• εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις - ιδιωτικοποιήσεις, που συνέβαλαν κατά τρόπο μη διατηρήσιμο στη βελτίωση των δημοσιονομικών και στην παράλληλη ενδυνάμωση ιδιωτικών και τελικά αντι-αναπτυξιακών συμφερόντων (π.χ. ανάπτυξη καταναλωτικής πίστης).
• εκτεταμένη αποβιομηχάνιση και ενίσχυση του εισαγωγικού εμπορίου και των μεγάλων πολυεθνικών αλυσίδων.
• ενίσχυση των μεγαλοεργολαβικών - εκδοτικών συμφερόντων.
• υποταγή της πολιτικής σε μεγάλα συμφέροντα.
• υποστήριξη της "ισχυρής" ανάπτυξης από τον ιδιωτικό δανεισμό και τις προσλήψεις στο Δημόσιο τομέα και μάλιστα με τον επαίσχυντο τρόπο των συμβάσεων ομηρείας.
• αδυναμία σύλληψης της μεγάλης και διαρκώς διογκούμενης φοροδιαφυγής, η οποία πια έχει πιο πολλά όπλα για να ξεφεύγει.

Ειδικά για τον ιδιωτικό δανεισμό, έγραφα το Μάρτιο του 2006:

Σε περιπτώσεις απελευθερωμένων αγορών ή / και νομισματικών ενώσεων, ο υπερβολικός δανεισμός και δεδομένου ότι δε μπορεί να ανακοπεί, μπορεί να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στις εθνικές οικονομίες: πληθωριστικές πιέσεις, απώλεια ανταγωνιστικότητας, επιβάρυνση εμπορικού ισοζυγίου. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Ουγγαρία, κοκ. κάποιοι δε σοβαροί αναλυτές κατατάσσουν και την Ελλάδα. Αυτό συμβαίνει για δύο κύρια λόγους: α) Σε χώρες όπου απελευθερώνεται η αγορά, ξένες αλλά και ντόπιες τράπεζες γεμίζουν την αγορά με χρήμα το οποίο δανείζουν αφειδώς β) σε χώρες όπως η Ελλάδα, δεδομένου ότι τα ενιαία ευρωπαικά επιτόκια είναι πολύ χαμηλά για την Ελλάδα (και ενδεχομένως πολύ ψηλά για τη Γερμανία). Επίσης να σημειώσω ότι ο γνωστός οίκος αξιολογήσεων FITCH, σε πρόσφατη ανάλυση του συστημικού κινδύνου για όλες τις χώρες, κατατάσσει την Ελλάδα, ως προς τα μακροοικονομικά σε επικίνδυνη διαβάθμιση, λαμβάνοντας υπ’ όψη την ταχύτατη αύξηση του ιδιωτικού δανεισμού. Αυτό που αξίζει επίσης να τονιστεί, είναι η αδυναμία των νομισματικών και πολιτικων αρχών να θέσουν την κατάσταση υπό έλεγχο. Η απελευθέρωση των αγορών, παρέχει στους μεγάλους παίκτες, πάμπολλα εργαλεία προκειμένου να ξεφεύγουν κινούμενοι πολλές φορές στα όρια της νομιμότητας. Η Τράπεζα της Ελλάδος στην περίπτωση της Ελλάδας, δε διαθέτει πια σχεδόν απολύτως κανένα όπλο. Προσπαθεί απλά δια της πλαγίας οδού.

Το ζήτημα του ιδιωτικού δανεισμού, δεν είναι απλά ζήτημα «ελευθερίας» επιλογών. Είναι ζήτημα α) κοινωνικής πολιτικής, και β) εθνικής οικονομικής πολιτικής. Δυστυχώς σε περιβάλλοντα πλήρους απελευθέρωσης αγορών, η άσκηση και των δύο είναι προβληματική. Απαιτούνται νέου τύπου πολιτικές παρεμβάσεις, με πρωταγωνιστικό ρόλο της κοινωνίας πολιτών (π.χ. Οργανώσεις καταναλωτών), καθώς και των πολιτικών κομμάτων μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες.

Και τώρα,... ο λογαριασμός.. - Μέρος Α

Σχετικά με τις εξελίξεις περί τα Οικονομικά, θα γράψω 2 - 3 αρθράκια.

Ξεκινώ με κάτι που είχα γράψει και είχα στείλει σε μια παρέα φίλων τον Ιούνιο του 2005, προσπαθώντας να προσεγγίσω το φαινόμενο Ο.Ν.Ε. - Ε.Ε. και με αφορμή την καταψήφιση τότε, του ευρωσυντάγματος:


Οι δύο απανωτές απορρίψεις του Ευρωσυντάγματος, επιβεβαιώνουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τη σοβαρότατη κρίση ταυτότητας της Ε.Ε. – Ο.Ν.Ε.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Η ΕΟΚ ιδρύεται το 1957, από τον στενό πυρήνα χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Οι στόχοι είναι η δημιουργία μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς και το ξεπέρασμα του πολεμικού συνδρόμου των δύο παγκοσμίων πολέμων. Βέβαια κάποιοι θεωρούν ότι πολύ απλά η ΕΟΚ ήταν δημιούργημα των ΗΠΑ, προκειμένου να ανακόψουν πιθανή διεύρυνση της ΕΣΣΔ στην Ευρώπη. Τα περί εσωτερικής αγοράς παρέμειναν ουσιαστικά ανενεργά στον τομέα των υπηρεσιών και των χρηματοοικονομικών έως και 30 χρόνια μετά. Κατά τα μέσα της δεκαετίας 80, και στα πλαίσια της κυριαρχίας του φιλελευθερισμού (Ρήγκαν, Θάτσερ) ξεκινά ενεργά η ενοποίηση στους τομείς κίνησης κεφαλαίων – χρηματοοικονομικών και τίθεται ως στόχος ορόσημο η ολοκλήρωση σημαντικών βημάτων έως το 1992. Εν τω μεταξύ αναπτύσσεται η ιδέα της δημιουργίας νομισματικής ένωσης – κοινού νομίσματος, που θα λάβει θεσμική υπόσταση με τη συμφωνία Μάαστριχτ (1992), όπου και συμφωνείται η εισαγωγή κοινού νομίσματος σε τρείς φάσεις (έως 1999). Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Θα ήθελα να σταθώ στο θεωρητικό – ιδεολογικό υπόβαθρο της συγκεκριμένης προσέγγισης. Επιχειρήθηκε η λειτουργία κοινού νομίσματος σε ένα σύνολο ανεξαρτήτων κρατών, με κοινή νομισματική πολιτική – κοινό επιτόκιο, και συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών (τα γνωστά κριτήρια του ελλείμματος – χρέους που δεν πρέπει να υπερβαίνει σε κάθε χώρα κάποιο ενιαίο όριο). Εδώ ξεκινούν τα προβλήματα. Όπως είναι γνωστό, όταν μια εθνική οικονομία, δεν έχει τη δυνατότητα άσκησης εθνικής συναλλαγματικής και νομισματικής πολιτικής και προκειμένου να προσαρμόζεται στην ενιαία συναλλαγματική – νομισματική πολιτική, πρέπει να μπορεί τουλάχιστο να χρησιμοποιεί τη δημοσιονομική πολιτική. Όταν και αυτή είναι δογματικά περιορισμένη, τότε τι γίνεται; Δηλαδή μια χώρα που βρίσκεται σε ύφεση, πρέπει να μπορεί να ασκήσει πιο ακτιβιστική δημοσιονομική πολιτική προκειμένου να φουλάρει την οικονομία, δεδομένου ότι δε μπορεί να χαμηλώσει τα επιτόκια ούτε να αλλάξει τη συναλλαγματική ισοτιμία. Αντίθετα μια άλλη χώρα που βρίσκεται σε υπερθέρμανση, πρέπει να ασκήσει περιοριστική δημοσιονομική πολιτική. Κάτι τέτοιο όμως θα ξέφευγε από τις σκληρές λογικές που επικράτησαν από το 1992. Βέβαια οι θιασώτες του Μααστριχτ, ισχυρίζονται ότι το σύστημα μπορεί να ισορροπίσει καθώς θα αναπτύσσεται η ενιαία αγορά και θα γίνονται διαθρωτικές αλλαγές. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο. Ενώ μέχρι το 1999, υπήρχε όντως σύγκλιση των οικονομιών προς τα κριτήρια του Μααστριχτ, μετά το 1999 άρχισε να παρατηρείται εκ νέου απόκλιση. Έτσι έχουμε συνεχή ύφεση στη Γερμανία, συνεχή πιστωτική επέκταση και διέυρυνση ελλειμμάτων στην Ελλάδα. Είναι λοιπόν σαφές ότι το Ευρώ δε λειτουργεί σύμφωνα με το μονεταριστικό ορθόδοξο θεωρητικό υπόδεριγμα. Γίνεται κατανοητό ότι πρέπει να προχωρήσει η Ευρώπη διαφορετικά, με πολιτική ενοποίηση, ενδυνάμωση του πολιτικού κέντρου, έτσι ώστε να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικός οικονομικός συντονισμός. Είναι όμως αργά. Οι λαοί έχουν ήδη γευθεί την κακή εικόνα. Το αποτέλεσμα των συμβιβασμών ήταν ένα ουδέτερο κείμενο που δε συγκίνησα τους λαούς. Εάν σε όλα αυτά πρόσθέσουμε και τη διεύρυνση, που μόνο προβλήματα δημιουργεί, και υλοποιείται αποκλειστικά για γεωπολιτικούς λόγους (να προλάβουν οι ΗΠΑ τον Πούτιν), ή στα πλαίσια του κοντόθορου και αποτυχημένου θεωρητικού υποδείγματος, τότε κατανοούμε πως φτάσαμε στην απόρριψη. Η απόρριψη ήταν αριστερή, πρωτοστάτησαν τα σοσιαλιστικά κόμματα σε Γαλλία και Ολλανδία, αποστασιούμενα από τις ηγεσίες τους, και αυτό είναι σοβαρότατο μήνυμα με πολλούς αποδέκτες.

Η κατάσταση ειδικά για την Ελλάδα, είναι δύσκολη. Κανονικά τόσο η Ελλάδα, όσο η Πορτογαλία και η Ιταλία, δε μπορούν να συμμετεχουν σε κανένα ενιαίο νόμισμα. Το επίπεδο ανάπτυξης τους δεν το επιτρέπει. Το ενιάιο νόμισμα κατά τη γνώμη μου έχει δημιουργήσει σειρά στρεβλώσεων στην ελληνκή οκονομία. Τα παράπλευρα οφέλη θα μπορούσαν να είχαν επιτευχθεί ούτως ή άλλως στα πλαίσια μιας πιο δομημένης και ουσιαστικής – πραγματικής σύγκλισης. Εύχομαι βέβαια να έχω άδικο. Υπάρχει βέβαια και το θέμα της Τουρκίας, που μπορεί να αποτελέσει και πάλι εστία σοβαρών επιπλοκών, αλλά και το μέλλον της ένταξης των Βαλκανίων γειτόνων. Εκτός από τις οικονομικές επιπτώσεις μπορεί να έχουμε και γεωπολιτικές.

Ήδη ακούγονται και γράφονται πολλά για διάλυση της ΟΝΕ και του Ευρώ, διάλυση και της ίδιας της Ε.Ε. Εάν γίνει κάτι τέτοιο τότε θα δικαιωθούν αυτοί που έλεγαν ότι η ΕΟΚ είναι χαράκωμα στο ανατολικό μέτωπο. Με το που κλείνει το μέτωπο, «χώνουμε» και το χαράκωμα. Με αυτή τη λογική, μόνο ο Πούτιν μπορεί να σώσει την Ε.Ε. Η ειρωνία είναι ότι Αμερικανοί πάντα έλεγαν ότι το Ευρώ δε θα μπορέσει να λειτουργήσει εάν δεν επιτευχθεί πολιτική ενοποίηση. Αλλά οι Ευρωπαίοι φαίνεται να έσκαψαν οι ίδιοι το λάκο τους.

Κλείνοντας να ευχηθώ όλα αυτά να είναι μια ευφάνταστη ιστοριούλα, την οποία έγραψα έτσι για να περάσει η ώρα.